Top teme:

Protesti u Srbiji Donald Tramp Tražim reč Izbor urednika

KULTURA

(FOTO/VIDEO) Kako je Panteon postao čuveni mauzolej u kom počivaju francuski velikani poput Igoa, Zole i Marije Kiri

Panteon se nalazi u Latinskoj četvrti u Parizu, a napravljen je kao crkva posvećena Svetoj Genovevi. Kolosalna građevina danas ima namenu mauzoleja u kome su sahranjeni najpoznatiji francuski pisci, naučnici i političari.

Foto: Milena Đorđević

Lepota Panteona se ne dovodi u pitanje - sama veličina građevine, impozantna arhitektura, kao i veliki murali koji krase unutrašnje zidove uspevaju da fasciniraju većinu turista.

Panteon je ubrzo postao jedna od prvih velikih turističkih atrakcija u Parizu. Trijumfalna kapija u Parizu, Grand Palais Paris, Luvr u Parizu i Ajfelova kula sagrađeni su nakon Panteona, koji je završen između 1764. i 1790. godine. Notr Dam katedrala u Parizu je tad već bila izgrađena.

Iako Pariz obiluje spomenicima, atrakcijama i znamenitostima, Panteon je među prvih pet pariskih lokaliteta koji posećuju turisti. Jedan od razloga je i spektakularan panoramski pogled na Pariz sa kupole. Panteon je bio najviša građevina u Parizu od trenutka kada je završen 1790. godine, pa sve do 1837. godine, kada je izgrađena crkva Magdalen.

Izgradnja

Kao i mnoge poznate građevine, Panteon ima jedinstvenu istoriju.

Kralj Luj XV je 1744. godine obećao da će ukoliko ozdravi, postojeći ruinirani manastir Svete Genoveve zameniti velelepnom građevinom. Sveta Genoveva važi za zaštitnicu Pariza, te je stoga objekat morao biti dostojan ove svetice. Pošto je kralj 1755. godine ozdravio, naredio je da započnu radovi na projektu i izgradnji.

Glavni arhitekta Žak Žerman Suflo osmislio je crkvu čija izgradnja je započeta nakon dve godine, a temelji su postavljeni 1758. godine. Međutim, zbog ekonomske krize u Francuskoj radovi su tekli sporo.

Pariski Panteon je kolosalna građevina koja danas ima namenu mauzoleja, u kome su sahranjeni najpoznatiji francuski pisci, naučnici i političari. Suflo je umro 1780. godine, a zamenio ga je njegov učenik Žan Batist Rondoleu. Rekonstrukcija je konačno završena 1790. godine.

Suflo je nameravao da spoji lakoću i svetlinu gotičke katedrale s klasičnim principima. Nažalost, umro je pre nego što je njegov posao bio ostvaren, a njegovi planovi nisu u potpunosti ispoštovani. Transparentnost koju je planirao za svoje remek-delo nije postignuta. Ipak, to je jedno od najvažnijih arhitektonskih dostignuća svog vremena, kao i prvi veliki neoklasični spomenik, jedan od najvećih na svetu.

Karakteristike

Arhitektonski, zgrada je rani primer neoklasicizma, a fasada je urađena po uzoru na Panteon u Rimu. Crkva je osmišljena tako da se u osnovi nalazi krst sa masivnim tremom nad korintskim stubovima.

Ovaj veoma ambiciozan projekat učinio je da građevina bude ogromnih dimenzija: dužine 110 metara, širine 84, a visine 83 metra. Ogromna kupola koja nadvisuje spomenik sagrađena je od kamena vezanog gvozdenim armaturama i prekrivena olovnim oblogama.

Unutrašnja arhitektura je zadivljujuća: ima gotičke dekoracije u kombinaciji sa uglavnom klasičnim stilom zgrade, stvarajući tako visokocenjeni neoklasični spomenik.

Mauzolej

Veličina građevine je impresivna, a gradnja je završena tek 1790. godine zbog nedostatka finansijskih sredstava.

Ipak, kraj izgradnje Panteona podudario se sa početkom Francuske revolucije, tako da je njegova prvobitna namena odmah promenjenja u mauzolej, u kome bi bili sahranjivani najpoznatiji francuski državljani.

Onore Gabrijel Rikveti, grof Miraboa, bio je prva osoba koja je sahranjena u Panteonu, a ujedno i razlog za promenu prvobitne namene ove građevine. Grof je pripadao aristokratiji Francuske, koji je uspeo da pronađe svoje mesto tokom Francuske revolucije. Bio je odličan govornik koji je vremenom postao popularan i uživao ugled zastupnika naroda. Postao je heroj nacije, čime je zaslužio da bude sahranjen u Panteonu.

Panteon je tokom godina menjao svoju funkciju između crkve i mauzoleja. Sa promenama političkih režima, funkcija zgrade je evoluirala čak šest puta. Tek sa sahranom Viktora Igoa 1885. godine, pod Trećom republikom, spomenik je definitivno zadržao trajno ulogu grobnog mesta za sahranu izuzetnih Francuskinja i Francuza. Mnogi od njih su doprineli čovečanstvu ili Francuskoj na prepoznatljiv način ili žrtvovali svoje živote za svoju zemlju.

U Pantenonu je sahranjen veliki broj intelektualaca i znamenitih ljudi Pariza i čitave Francuske. Na samom ulazu se nalazi natpis "Aux grands hommes la patrie reconnaissante", što bi u prevodu značilo "Za velike ljude velika kuća".

U Panteonu počiva 75 muškaraca i svega pet žena. Između ostalih tu su: Pjer i Marija Kiri, Luj Braj, Emil Zola, Viktor Igo, Žan Žak Ruso, Žan Pol Mara, Volter, Onore Mirabo, Aleksandar Dima.

Prva žena čiji su ostaci preneti na ovo mesto 1995. godine bila je dvostruka dobitnica Nobelove nagrade Marija Kiri. Ceremonija kod veličanstvenog spomenika sa kupolom, prekrivenog ogromnom francuskom zastavom, bila je simboličan trijumf za aktivistkinje za prava francuskih žena i dramatičan gest oproštaja predsednika Fransoa Miterana.

Fukoovo klatno

Panteon u Parizu je mesto gde je 1851. francuski fizičar Žan Bernard Leon Fuko izveo svoj poznati eksperiment koji je dokazao da se svet vrti oko svoje ose.

Napoleon Bonaparta je saznao za Fukoove radove i insistirao je da Fuko izvede eksperimente s klatnom na prestižnom mestu. Shodno tome, eksperimenti su održani 31. marta 1851. godine u Panteonu u Parizu. Fuko je konstruisao klatno dužine 67 metara, koje je visilo sa plafona zgrade, a sfera je težila 28 kilograma. Klatno je posle eksperimenta premešteno u Muzej umetnosti i zanata u Parizu, dok se replika klatna i dalje nalazi u Panteonu i može se nesmetano posmatrati i uživati u čuvenom eksperimentu.

Tagovi:

Panteon Pariz Francuska Mauzolej Marija Kiri crkva Francuska revolucija Izbor urednika

Komentari (0)

TV Program